ျမန္မာေတြဟာ လ်င္ျမန္ထက္ျမက္ၿပီး စစ္တိုက္ဖို႔ ၀န္မေလးသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္းစီးေက်ာ္မ်ား ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေလးျမားကၽြမ္းက်င္သူေတြလည္း ဟုတ္တယ္။ ျမန္မာေျမျပန္႔ကို ကိုးရာစု ႏွစ္လယ္ေလာက္ကစၿပီး ၀င္ေရာက္ေနထိုင္တယ္။ ဦးစြာ ေက်ာက္ဆည္နယ္နဲ႔ မင္းဘူးနယ္မွာ ႐ြာတည္ၿပီး အေျခခ် ေနထိုင္ၾကတယ္။ အဲဒီလို သူတို႔ စတင္ေနထိုင္တဲ့ အရပ္ကို ခ႐ိုင္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ခ႐ိုင္က တျဖည္းျဖည္း တိုးခ်ဲ႔ၿပီး အလယ္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတခုလံုးမွာ ၿမိဳ႔႐ြာတည္ၿပီး ေနၾကတယ္။ ေနာက္မွ ျပန္ပြါးတဲ့ေနရာကို တိုက္လို႔ ေခၚတယ္။ ေျခတံ႐ွည္နဲ႔ အိမ္ေတြကို သစ္၊ ၀ါး၊ သက္ကယ္ေတြနဲ႔ ေဆာက္တယ္။ျမန္မာအလယ္ပိုင္းကို ၀င္မလာမီ မူလျမန္မာေတြဟာ အရင္အႏွစ္ ၄၀၀၀ ေလာက္ကစၿပီး တ႐ုတ္ အေနာက္ေျမာက္ ကန္စူေဒသ၊ ေထာင္ျမစ္၀ွမ္းမွာေနတယ္လို႔ ယူဆတယ္။ သက္ေသအခိုင္အမာ မ႐ွိေပမယ့္ အခုလို ေျပာျပခ်က္ကို ျငင္းပယ္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။ ခရစ္ ၇ ရာစုမွာ ျမန္မာတ႐ုတ္နယ္စပ္ကို လာေရာက္ေနထိုင္တဲ့ တိဗက္ျမန္မာႏြယ္၀င္ေတြကို မန္လူမ်ိဳးလို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီလူမ်ိဳးေတြထဲက မန္းမန္ေခၚတဲ့ လူေတြဟာ ကိုယ့္အႀကီးအကဲကို မင္း၊ မင္းေစာလို႔ ေခၚေလ့႐ွိလို႔ သူတို႔ကို တ႐ုတ္က မန္းမန္လို႔ ေခၚတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ လူေတြထဲက တခ်ိဳ႔တ၀က္က သိုးေမြးၿပီး တခ်ိဳ႔တ၀က္က ေတာင္သူ ျဖစ္တယ္။ လယ္ယာကို ဆင္နဲ႔ ထြန္တယ္လို႔ေတာင္ ေျပာတယ္။ သူတို႔က ထႂကြလံု႔လ႐ွိၿပီး စစ္လိုလားတယ္။
စစ္ပြဲမွာ လွံလ်င္ကို ေကာင္းေကာင္း အသံုးျပဳတတ္တယ္။ ျမင္းစီးေတာ္လို႔ သူတို႔ ျမင္းစီးပံုဟာ ေကာင္းကင္မွာ ငွက္ပ်ံသလို ျမင္ရတတ္လို႔ ခ်ီးမြမ္းေလ့႐ွိတယ္။ ျမင္းကို ကုန္းႏွီးမပါဘဲ ေကာင္းစြာ စီးတတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ျမင္းစီးကၽြမ္းတယ္လို႔ လူစိမ္းေတြက ေျပာေလ့႐ွိတယ္။ ေလးျမားအတတ္ကို မ်ားစြာ ကၽြမ္းက်င္ၿပီး ရန္သူကို အဆိပ္လူးျမားနဲ႔ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းေလ့ ႐ွိတယ္။
ေနအိမ္ေဆာက္ရာမွာ အိမ္အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ေျခတံ႐ွည္႐ွည္ ေဆာက္တယ္။ အျပာေရာင္ ေဘာင္းဘီ၀တ္ တယ္။ ပိုးေခါင္းေပါင္းအနီေပါင္းၿပီး ေခါင္းေပါင္းစတခုကို အျပင္မွာ လႊင့္ခ်ထားတယ္။ အိမ္ၾကက္ေမြးတယ္။
နန္ေက်ာင္ လူမ်ိဳးတို႔က ၈ ရာစုႏွစ္ အေစာပိုင္းမွာ သူတို႔ကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္လာတယ္။ ခရစ္ ၇၉၄ ကစၿပီး နန္ေက်ာင္ လက္ေအာက္ေရာက္တယ္။ အခုေျပာတာေတြက ခရစ္ ၈၆၃ မွာ ဖန္ခ်ိဳေရးတဲ့ မန္႐ွဴေခၚ ေတာင္ဘက္လူ႐ိုင္းေတြ အေၾကာင္း စာအုပ္ကေန ေကာက္ႏႈတ္ထားတာ ျဖစ္တယ္။
ေျမျပန္႔ကို ျမန္မာေတြ ၀င္လာတဲ့ လမ္းကေတာ့ သံလြင္ျမစ္တေလွ်ာက္ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို ျဖတ္ၿပီး ေက်ာက္ဆည္ကို အေ႐ွ႔ေတာင္ဘက္က ၀င္တယ္။ ဆန္ေရစပါး ေပါမ်ားတဲ့ အရပ္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ၿပီး သိမ္းတယ္။ စစ္မႈေရးရာမွာ ခုခံအားေကာင္းမယ္လို႔ ထင္တဲ့ ပုဂံကို ဌာနခ်ဳပ္အျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ ဗဟိုေျမျပန္႔ကို ၀င္ေရာက္ေနထိုင္တာဟာ စစ္အင္အားနဲ႔ တိုက္ခိုက္ သိမ္းယူတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။
ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ျမန္မာတို ့၏ သမိုင္းဦးေခတ္ သဲလြန္စမ်ား ·