ကားမွာထည္.ေနတဲ့ Octane ဆီဆုိတာဘာလဲ ? 92 , 95 ဆုိတာ ဘာေတြလဲ ? ပရီမီယမ္ ဓာတ္ဆီ ၊ ပရီမီယမ္ ဒီဇယ္ဆီဆုိတာဘာလဲ ?
ဓာတ္ဆီဆုိင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရာင္းေနတဲ့ ေအာက္တိန္းဆီ ( Octane ) ၊ 92 , 95 ဆီဆုိတာေလးနည္းနည္းရွင္းျပခ်င္လုိ.ပါ ။
Octane ဆုိတာ......
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေခၚေ၀ၚေျပာဆုိေနၾကတဲ့ ေအာက္တိန္းဆုိတာ ေရနံနဲ.သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ.ကေနလာတဲ့ (Hydrocarbon) ဓာတ္ေပါင္းစုေတြထဲက နာမည္တခုပါ ။
အခု ကားေတြမွာထည္.တဲ့ ဓာတ္ဆီေတြကုိ ဘာေၾကာင့္ ေအာက္တိန္းဆီလုိ. ေခၚၾကတာလဲဆုိရင္ ဓာတ္ဆီ ( Gasoline) ရဲ. အေကာင္းဆံုးေသာ အရည္အေသြးျပည္.မွီ
မမွီကုိ အဲ့ဒီဓာတ္ဆီထဲမွာ ေအာက္တိန္းအေရအတြက္ဘယ္ေလာက္ပါ၀င္သလဲဆုိတာနဲ.တုိင္းတာယူလုိ.ပါပဲ ။ Octane Rating Method လုိ.လဲေခၚသလုိ ၊
Research Octane Number (RON) လုိ.လည္းေခၚၾကပါတယ္ ။ ကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း 92 RON , 95 RON ဆုိျပီးကပ္ထားတာလည္း ျမင္ေတြ.ႏုိင္ပါတယ္ ။
Octane Number က ကားအင္ဂ်င္ရဲ.စြမ္းအားနဲ. ဘယ္လုိဆက္ႏြယ္ေနသလဲ .......
ဓာတ္ဆီရဲ. ေအာက္တိန္း အရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ေတြဟာ ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္တခုရဲ. Compression Ration (ဖိသိပ္မွဳအခ်ိဳး ) နဲ.တုိက္ရုိက္ဆက္သြယ္ေနပါတယ္ ။
ဖိသိပ္မွဳအားေကာင္းတဲ့အင္ဂ်င္တခုထဲကုိ ေအာက္တိန္းနံပါတ္နိမ့္တဲ့ (တနည္း) ဆီအရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဓာတ္ဆီထည္.လုိက္မိတယ္ဆုိရင္ (Engine Knocking and
Pre-Ignition) ဆုိတဲ့ အင္ဂ်င္မီးေခါက္တဲ့ျပသနာေတြၾကံဳေတြလာရပါတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္ ဆီအရည္အေသြးနိမ့္ရင္ အင္ဂ်င္မီးေခါက္ရသလဲဆုိေတာ့ ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္ေတြမွာ
လည္း ေလနဲ.ဆီကုိ ေရာေနွာျပီး Piston ကေနဖိသိပ္ျပီးမွ ပလပ္ကေန မီးပြားခတ္ျပီးမီးေလာင္ရပါတယ္ ။ အဲ့လုိေနရာမွာ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဆီကုိအသံုးျပဳ
မိလုိက္တယ္ဆုိ ပလပ္က မီးပြားမခတ္ခင္ Piston ကေနဖိသိပ္လုိက္တယ္ဆုိရင္ပဲ အရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဓာတ္ဆီဟာ ( Self-Ignition ) အလုိအေလ်ာက္သူ.ဘာသာမီးထ
ေလာင္ကၽြမ္းပါတယ္ ။အဲ့အတြက္ Engine Timing ေတြေအာက္ကုန္ျပီး အင္ဂ်င္မီးေခါက္သံေတြၾကားရပါတယ္ ။ကာလၾကာရွည္လာရင္ အင္ဂ်င္ကုိ အတုိင္းအတာတခု
အထိ ထိခိုက္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။
Octane Number ျမင့္ေလေလ Piston ကေနဖိသိပ္တဲ့ Compression Ration (ဖိသိပ္မွဳအခ်ိဳး ) ကုိ ပုိခံႏုိင္ေလေလ ျဖစ္ျပီး ညင္သာေခ်ာေမြတဲ့ အင္ဂ်င္မီးေလာင္ေပါက္
ကြဲမွဳကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္ ။ Research Octane Number (RON) ေတြကုိ တုိင္းတာတဲ့ေနရာမွာ 90 ကေန 92 RON ပတ္၀န္းက်င္ ကုိ Regular ပံုမွန္ ဓာတ္ဆီလုိ.ေခၚျပီး ။
95 RON ကေနစလုိ. 96 ၊ 97 ကေန 100 RON ေတြကုိေတာ့ (Premium) ပရီမီယံ ဓာတ္ဆီလုိ.သတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။ က်ေနာ္တုိ. ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြး
95 RON ေတြကုိအမ်ားဆံုးေရာင္းခ်ေနျပီး အျခားဖြံ.ျဖိဳးျပီးႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ 95 အထက္ ေအာက္တိန္းနံပါတ္ျမင့္တဲ့ ဆီအမ်ိဳးအစားေတြကုိ အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။
မွတ္ခ်က္အေနနဲ.ကေတာ့ အင္ဂ်င္ရဲ. ဖိသိပ္မွဳအရည္အေသြး တနည္းအင္ဂ်င္ပါ၀ါျမင့္တဲ့ကားေတြမွာ ပရီမီယံအဆင့္ ေအာက္တိန္းနံပါတ္အျမင့္ ဓာတ္ဆီေတြကုိအသံုးျပဳသင့္ျပီး ၊
အင္ဂ်င္ပါ၀ါက်ေနတဲ့ကားေတြမွာေတာ့ ေအာက္တိန္းနံပါတ္အျမင့္ ပရီမီယံဂရိတ္ဓာတ္ဆီကုိအသံုးျပဳရင္ေတာင္ အက်ိဳးေက်းဇူးအနည္းငယ္ပဲရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါက Octane ဆီေခၚ ပရီမီယံ ဓာတ္ဆီအေၾကာင္းပါ ။
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
ပရီမီယံ ဒီဇယ္ဆုိတာ
ဓာတ္ဆီအရည္အေသြးကုိ ေအာက္တိန္းနံပါတ္နဲ.တုိင္းတာလုိ. ( Octane ) ဆီဆုိျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကပါတယ္ ။ အဲ့ဒီလုိပဲ ဒီဇယ္ရဲ.အဆင့္အရည္အေသြး
ကုိတုိင္းတာတဲ့ ယူနစ္တခုရွိပါတယ္ ။အဲ့ဒါကုိေတာ့ ဆီတိန္းနံပါတ္ ( Cetane Number ) လုိ.ေခၚပါတယ္ ။ က်ေနာ္ျမင္ဖူးသေလာက္ ဆီဆုိင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆီတိန္းနံပါတ္ဆုိျပီး
ေဖာ္ျပထားတာမေတြ.ရပါဘူး ။ ဒီဇယ္ကုိေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ ဓာတ္ဆီလုိပဲ ဆီတိန္းနံပါတ္ဘယ္ေလာက္ပါ၀င္သလဲဆုိတာနဲ.တုိင္းတာျပီး ဆီထဲမွာ အျခား Energy ဘယ္ေလာက္ပါသလဲ
ေစးပ်စ္နွဳန္းဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ၊ ေခ်ာဆီအဆင့္ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ၊ ဆာလဖာ ပါ၀င္မွဳနွုန္းအနည္းအမ်ားဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာေတြပါ တုိင္းတာျပီး ပံုမွန္ ဒီဇယ္ ၊ ပရီမီယံဒီဇယ္
ဆုိတဲ့ စံႏွဳန္းေတြသတ္မွတ္ပါတယ္ ။
အင္ဂ်င္အေပၚ ပရီမီယံဒီဇယ္ရဲ. သက္ေရာက္မွဳကေတာ့ အေပၚက ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္မွာ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ေပၚမူတည္ျပီးသက္ေရာက္သလုိပါပဲ ။
ပံုမွန္အရည္အေသြး ဒီဇယ္ေတြမွာ ဆီတိန္း (Cetane Number ) 40 -45 ေလာက္ရွိျပီး ၊ 53-55 ကေနျပီး ဆီတိန္းနံပါတ္အျမင့္ ဆီေတြကုိေတာ့ (Premium Diesel ) ပရီမီယံ ဂရိတ္ဒီဇယ္ဆုိျပီး
စံႏွဳန္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။
ဒါကေတာ့ ပရီမီယံဒီဇယ္အေၾကာင္းပါ ။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ဓာတ္ဆီအရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ကုိ (Octane Number )နဲ.တုိင္းတာျပီး ၊ ဒီဇယ္အရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ကုိ ( Cetane Number ) နဲ.တုိင္းပါတယ္ခမ်ာ ။
စာဖတ္သူ မိတ္ေဆြညီကုိေမာင္နွမမ်ားအားလံုး နည္းပညာဗဟုသုတ တုိးတက္ၾကပါေစ ။
တစ္ခုျဖည့္စြက္စရာရွိပါတယ္ Octane number cetane number ျမင့္ေလေကာင္းေလလို႔ သတ္မွတ္လို႔မရပါ။ အင္ဂ်င္တစ္လုံးကို စထြင္ကတည္းက flash point ေပၚမူတည္ၿပီး ignition timing နွင္ advanced ignition timing ကို ႀကိဳတြက္ထားၿပီးသားျဖစ္ၿပီး ဘယ္အင္ဂ်င္အမိ်ဳးစားဆိုင္ရင္ ဘယ္ နံပါတ္ကို သုံးပါဆိုတာ specs ေတြမွာ ႀကိဳ ၫႊန္ၾကားထားၿပီး ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္ ဒီအတြက္္ 95 ron အင္ဂ်င္ကို 92 ron မထည့္သင့္ပါ။ 92ron engine ကိုလည္း 95 ron ထည့္ မထူးပါ nocking number ကြာတဲ့အတြက္ ဆီပိုေသာက္ၿပီး complete combustion မျဖစ္ပဲ ေအာက္ဆီဂ်င္ဆင္ဆာက တလဲြတြက္ တဲ့အျပင္ miss fire ျဖစ္ၿပီး အိပ္ေဇာျမန္ျမန္ပိတ္ heat တက္ ပါဝါက် ေနာက္ဆက္တြျပႆနာ ပိုတက္ ပိုက္ဆံကုန္ လူပန္းျဖစ္မွာပါ #
L.Zarni (P.T.U)
Prime Auto Technology
ဓာတ္ဆီဆုိင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရာင္းေနတဲ့ ေအာက္တိန္းဆီ ( Octane ) ၊ 92 , 95 ဆီဆုိတာေလးနည္းနည္းရွင္းျပခ်င္လုိ.ပါ ။
Octane ဆုိတာ......
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေခၚေ၀ၚေျပာဆုိေနၾကတဲ့ ေအာက္တိန္းဆုိတာ ေရနံနဲ.သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ.ကေနလာတဲ့ (Hydrocarbon) ဓာတ္ေပါင္းစုေတြထဲက နာမည္တခုပါ ။
အခု ကားေတြမွာထည္.တဲ့ ဓာတ္ဆီေတြကုိ ဘာေၾကာင့္ ေအာက္တိန္းဆီလုိ. ေခၚၾကတာလဲဆုိရင္ ဓာတ္ဆီ ( Gasoline) ရဲ. အေကာင္းဆံုးေသာ အရည္အေသြးျပည္.မွီ
မမွီကုိ အဲ့ဒီဓာတ္ဆီထဲမွာ ေအာက္တိန္းအေရအတြက္ဘယ္ေလာက္ပါ၀င္သလဲဆုိတာနဲ.တုိင္းတာယူလုိ.ပါပဲ ။ Octane Rating Method လုိ.လဲေခၚသလုိ ၊
Research Octane Number (RON) လုိ.လည္းေခၚၾကပါတယ္ ။ ကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း 92 RON , 95 RON ဆုိျပီးကပ္ထားတာလည္း ျမင္ေတြ.ႏုိင္ပါတယ္ ။
Octane Number က ကားအင္ဂ်င္ရဲ.စြမ္းအားနဲ. ဘယ္လုိဆက္ႏြယ္ေနသလဲ .......
ဓာတ္ဆီရဲ. ေအာက္တိန္း အရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ေတြဟာ ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္တခုရဲ. Compression Ration (ဖိသိပ္မွဳအခ်ိဳး ) နဲ.တုိက္ရုိက္ဆက္သြယ္ေနပါတယ္ ။
ဖိသိပ္မွဳအားေကာင္းတဲ့အင္ဂ်င္တခုထဲကုိ ေအာက္တိန္းနံပါတ္နိမ့္တဲ့ (တနည္း) ဆီအရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဓာတ္ဆီထည္.လုိက္မိတယ္ဆုိရင္ (Engine Knocking and
Pre-Ignition) ဆုိတဲ့ အင္ဂ်င္မီးေခါက္တဲ့ျပသနာေတြၾကံဳေတြလာရပါတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္ ဆီအရည္အေသြးနိမ့္ရင္ အင္ဂ်င္မီးေခါက္ရသလဲဆုိေတာ့ ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္ေတြမွာ
လည္း ေလနဲ.ဆီကုိ ေရာေနွာျပီး Piston ကေနဖိသိပ္ျပီးမွ ပလပ္ကေန မီးပြားခတ္ျပီးမီးေလာင္ရပါတယ္ ။ အဲ့လုိေနရာမွာ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဆီကုိအသံုးျပဳ
မိလုိက္တယ္ဆုိ ပလပ္က မီးပြားမခတ္ခင္ Piston ကေနဖိသိပ္လုိက္တယ္ဆုိရင္ပဲ အရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ ဓာတ္ဆီဟာ ( Self-Ignition ) အလုိအေလ်ာက္သူ.ဘာသာမီးထ
ေလာင္ကၽြမ္းပါတယ္ ။အဲ့အတြက္ Engine Timing ေတြေအာက္ကုန္ျပီး အင္ဂ်င္မီးေခါက္သံေတြၾကားရပါတယ္ ။ကာလၾကာရွည္လာရင္ အင္ဂ်င္ကုိ အတုိင္းအတာတခု
အထိ ထိခိုက္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။
Octane Number ျမင့္ေလေလ Piston ကေနဖိသိပ္တဲ့ Compression Ration (ဖိသိပ္မွဳအခ်ိဳး ) ကုိ ပုိခံႏုိင္ေလေလ ျဖစ္ျပီး ညင္သာေခ်ာေမြတဲ့ အင္ဂ်င္မီးေလာင္ေပါက္
ကြဲမွဳကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္ ။ Research Octane Number (RON) ေတြကုိ တုိင္းတာတဲ့ေနရာမွာ 90 ကေန 92 RON ပတ္၀န္းက်င္ ကုိ Regular ပံုမွန္ ဓာတ္ဆီလုိ.ေခၚျပီး ။
95 RON ကေနစလုိ. 96 ၊ 97 ကေန 100 RON ေတြကုိေတာ့ (Premium) ပရီမီယံ ဓာတ္ဆီလုိ.သတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။ က်ေနာ္တုိ. ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြး
95 RON ေတြကုိအမ်ားဆံုးေရာင္းခ်ေနျပီး အျခားဖြံ.ျဖိဳးျပီးႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ 95 အထက္ ေအာက္တိန္းနံပါတ္ျမင့္တဲ့ ဆီအမ်ိဳးအစားေတြကုိ အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။
မွတ္ခ်က္အေနနဲ.ကေတာ့ အင္ဂ်င္ရဲ. ဖိသိပ္မွဳအရည္အေသြး တနည္းအင္ဂ်င္ပါ၀ါျမင့္တဲ့ကားေတြမွာ ပရီမီယံအဆင့္ ေအာက္တိန္းနံပါတ္အျမင့္ ဓာတ္ဆီေတြကုိအသံုးျပဳသင့္ျပီး ၊
အင္ဂ်င္ပါ၀ါက်ေနတဲ့ကားေတြမွာေတာ့ ေအာက္တိန္းနံပါတ္အျမင့္ ပရီမီယံဂရိတ္ဓာတ္ဆီကုိအသံုးျပဳရင္ေတာင္ အက်ိဳးေက်းဇူးအနည္းငယ္ပဲရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါက Octane ဆီေခၚ ပရီမီယံ ဓာတ္ဆီအေၾကာင္းပါ ။
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
ပရီမီယံ ဒီဇယ္ဆုိတာ
ဓာတ္ဆီအရည္အေသြးကုိ ေအာက္တိန္းနံပါတ္နဲ.တုိင္းတာလုိ. ( Octane ) ဆီဆုိျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံက လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသိၾကပါတယ္ ။ အဲ့ဒီလုိပဲ ဒီဇယ္ရဲ.အဆင့္အရည္အေသြး
ကုိတုိင္းတာတဲ့ ယူနစ္တခုရွိပါတယ္ ။အဲ့ဒါကုိေတာ့ ဆီတိန္းနံပါတ္ ( Cetane Number ) လုိ.ေခၚပါတယ္ ။ က်ေနာ္ျမင္ဖူးသေလာက္ ဆီဆုိင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဆီတိန္းနံပါတ္ဆုိျပီး
ေဖာ္ျပထားတာမေတြ.ရပါဘူး ။ ဒီဇယ္ကုိေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ ဓာတ္ဆီလုိပဲ ဆီတိန္းနံပါတ္ဘယ္ေလာက္ပါ၀င္သလဲဆုိတာနဲ.တုိင္းတာျပီး ဆီထဲမွာ အျခား Energy ဘယ္ေလာက္ပါသလဲ
ေစးပ်စ္နွဳန္းဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ၊ ေခ်ာဆီအဆင့္ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ၊ ဆာလဖာ ပါ၀င္မွဳနွုန္းအနည္းအမ်ားဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာေတြပါ တုိင္းတာျပီး ပံုမွန္ ဒီဇယ္ ၊ ပရီမီယံဒီဇယ္
ဆုိတဲ့ စံႏွဳန္းေတြသတ္မွတ္ပါတယ္ ။
အင္ဂ်င္အေပၚ ပရီမီယံဒီဇယ္ရဲ. သက္ေရာက္မွဳကေတာ့ အေပၚက ဓာတ္ဆီအင္ဂ်င္မွာ ေအာက္တိန္းအရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ေပၚမူတည္ျပီးသက္ေရာက္သလုိပါပဲ ။
ပံုမွန္အရည္အေသြး ဒီဇယ္ေတြမွာ ဆီတိန္း (Cetane Number ) 40 -45 ေလာက္ရွိျပီး ၊ 53-55 ကေနျပီး ဆီတိန္းနံပါတ္အျမင့္ ဆီေတြကုိေတာ့ (Premium Diesel ) ပရီမီယံ ဂရိတ္ဒီဇယ္ဆုိျပီး
စံႏွဳန္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္ ။
ဒါကေတာ့ ပရီမီယံဒီဇယ္အေၾကာင္းပါ ။
အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ဓာတ္ဆီအရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ကုိ (Octane Number )နဲ.တုိင္းတာျပီး ၊ ဒီဇယ္အရည္အေသြးအနိမ့္အျမင့္ကုိ ( Cetane Number ) နဲ.တုိင္းပါတယ္ခမ်ာ ။
စာဖတ္သူ မိတ္ေဆြညီကုိေမာင္နွမမ်ားအားလံုး နည္းပညာဗဟုသုတ တုိးတက္ၾကပါေစ ။
တစ္ခုျဖည့္စြက္စရာရွိပါတယ္ Octane number cetane number ျမင့္ေလေကာင္းေလလို႔ သတ္မွတ္လို႔မရပါ။ အင္ဂ်င္တစ္လုံးကို စထြင္ကတည္းက flash point ေပၚမူတည္ၿပီး ignition timing နွင္ advanced ignition timing ကို ႀကိဳတြက္ထားၿပီးသားျဖစ္ၿပီး ဘယ္အင္ဂ်င္အမိ်ဳးစားဆိုင္ရင္ ဘယ္ နံပါတ္ကို သုံးပါဆိုတာ specs ေတြမွာ ႀကိဳ ၫႊန္ၾကားထားၿပီး ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္ ဒီအတြက္္ 95 ron အင္ဂ်င္ကို 92 ron မထည့္သင့္ပါ။ 92ron engine ကိုလည္း 95 ron ထည့္ မထူးပါ nocking number ကြာတဲ့အတြက္ ဆီပိုေသာက္ၿပီး complete combustion မျဖစ္ပဲ ေအာက္ဆီဂ်င္ဆင္ဆာက တလဲြတြက္ တဲ့အျပင္ miss fire ျဖစ္ၿပီး အိပ္ေဇာျမန္ျမန္ပိတ္ heat တက္ ပါဝါက် ေနာက္ဆက္တြျပႆနာ ပိုတက္ ပိုက္ဆံကုန္ လူပန္းျဖစ္မွာပါ #
L.Zarni (P.T.U)
Prime Auto Technology
