အင္း၀တံတား (သုိ႔) စစ္ကုိင္းတံတား (zawgyi)
သမုိင္း၀င္ အင္း၀တံတားဟာ ၁၉၉၀ မတုိင္မီအထိ တစ္ခုတည္းရွိေသာဧရာ၀တီျမစ္ကူး တံတားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
စစ္ကုိင္းၿမဳိ႕နဲ႔ အင္း၀ၿမဳိ႕ေဟာင္းကို ဆက္သြယ္ေပးထားတဲ့ တံတားျဖစ္ပါတယ္။ ကုိလုိနီေခတ္အတြင္းက ေဖာက္လုပ္ခဲ့တဲ့တံတားမ်ားအနက္ အေက်ာ္ႀကားဆုံးတံတားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၁၈၉၈ခုႏွစ္တည္းက မီးရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ရန္အစီအစဥ္ခ်ခဲ့ေပမဲ့ မေဆာက္ျဖစ္ပဲ ၁၉၂၄မွ သာ စတင္ေဆာက္လုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
အစက မီးရထားလမ္းခ်ည္းသက္သက္ေဆာက္ရန္ႀကံခဲ့ေသာ္လည္း တကယ္ေဆာက္လုပ္တဲ့အခါမွာ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ ၁၂ေပက်ယ္ေသာကားလမ္းပါ တံတားျဖစ္လာပါတယ္။ တံတားအရွည္မွာ ၃၉၄၈ေပ ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးဘုရင္ခံ ဆာဟာကုတ္ ဘတ္တလာက ၁၉၂၇မွ အုပ္ျမစ္ခ်ခဲ့တာပါ။ ေပ ၃၅၀ရွည္ေသာ ေပါင္းကူးႀကီး ၉ခု ၊ ေပ ၂၅၀ ရွည္ေသာေပါင္းကူးတစ္ခုအျပင္ ၊ ေပ ၆၀စီရွည္ေသာသံရက္မ ၆ ခန္းလည္းပါရွိပါတယ္။ တံတားႀကီးေအာက္ေျခႏွင့္ သံထည္ပုိင္းဒီဇုိင္းကုိ Rendel Palmer & Tritton ကုမၸဏီက ေရးဆြဲေပးၿပီး အိႏၵိယ Braitwaite ကုမၸဏီကုိ ကံထရုိက္ေပး၍ လုပ္ကိုင္ေစခဲ့တာပါ။ တံတားေပၚခင္းထားတဲ့ သံလမ္းမ်ားမွာ ေပါင္ ၆၀ အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ သံလမ္းအမ်ဳိးအစားပါ။ စုစုေပါင္း ရူပီးေငြ ၁၄၃သိန္းကုန္က်ခဲ့ၿပီး ၁၉၃၄ခုႏွစ္ ၊ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္ေန႔မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယကမာၻစစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ကူးစက္လာၿပီး ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဆုတ္ခြာေနစဥ္ ဂ်ပန္တပ္ေတြရဲ႕ အႀကီးအက်ယ္ဗုံးႀကဲျခင္းကုိ ခံရပါတယ္။ ၁၉၄၂ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၃ ရက္ေန႔ ည၁၂နာရီ ထုိးရန္ တစ္မိနစ္အလုိမွာ အဂၤလိပ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဂ်င္နယ္ ၀ီလ်ံစတင္းက တံတားႀကီးကုိ မုိင္းခြဲဖ်က္စီးပစ္လုိက္ပါတယ္။ ဒီေဖာက္ခြဲမႈေၾကာင့္ အမွတ္ ၇ ႏွင့္ အမွတ္ ၈ ေပါင္းကူးႀကီးႏွစ္ခုမွာ ျမစ္တြင္း သုိ႔ က်ဳိးက်ပ်က္စီးခဲ့ရပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည္အထိ ဒီတံတားႀကီးကုိ ျပင္ဆင္ႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့ပါ။ ခရီးသြားအားလုံးမွာ တံတားကုိမသုံးေတာ့ပဲ ကုတုိ႔ျဖင့္သာ ျမစ္ကုိကူးၾကရပါတယ္။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ ၾကပ္မတ္မႈ ၊ မီးရထားဌာန၏ စီမံမႈႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူတုိ႔၏ အားႀကဳိးမာန္တက္ႀကဳိးစားမႈေၾကာင့္ ၁၉၅၃ခုႏွစ္ ေမလတြင္စတင္ျပင္ဆင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၄ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၇ ရက္ေန႔ သမၼတႀကီးဦးဘဦးက အင္း၀တံတားႀကီးကုိ ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ထုိစဥ္က စုစုေပါင္းကုန္က်ေငြမွာ ၅၇သိန္းေက်ာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိတံတားႀကီးကုိ အစဥ္အဆက္သုံးခဲ့ေသာ္လည္း သက္တမ္းၾကာျမင့္လာမႈေၾကာင့္ ၁၉၉၂ခုႏွစ္မွစ၍ ၁၅တန္ေအာက္ ကားမ်ားကိုသာ သြားခြင့္ျပဳပါေတာ့တယ္။ အင္း၀တံတားအနီးမွာပဲ ဧရာ၀တီတံတား(ရတနာပုံ) ကုိတည္ေဆာက္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
အင္း၀တံတားႀကီးသည္ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္မ်ား စိတ္၀င္စားတဲ့ တံတားတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့ေရွးေဟာင္းၿမဳိ႕ေတာ္အင္း၀သုိ႔လာေရာက္လည္ပတ္ၾကေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပခရီးသည္မ်ားအား ခန္႔ညားစြာႀကဳိဆုိလွ်က္ရွိပါတယ္။
-----------------------
