ျပာသိုလျပည့္ေန႔
(ရွင္တစ္ေထာင္အခါေတာ္ေန႔)
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္၊ ပထမဝါကြ်တ္ၿပီးေနာက္ ရေသ့တစ္ေထာင္ကို ခြ်တ္ရန္ ဥရုေဝလေတာသို႔ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔တြင္ သြားေရာက္ခဲ႔ပါသည္။ ျပာသိုလျပည့္ေန႔အထိ ၂လၾကာမွ် ဥရုေဝလေတာ၌ပင္ သီတင္းသံုးလွ်က္ ရေသ႔မ်ားအား စည္းရံုးခဲ႔ပါသည္။ ထိုစဥ္ကာလ ဥရုေဝလေတာ၌ အစ္ကိုႀကီး
ဥရုေဝလကႆ ဦးေဆာင္ေသာ
ရေသ႔ငါးရာ၊ အစ္ကိုလတ္ နဒီကႆ ဦးေဆာင္ေသာ ရေသ့သံုးရာ၊ ညီငယ္ ဂယာကႆ ဦးေဆာင္ေသာ ရေသ့ႏွစ္ရာ စသည္တို႔သည္ သံုးေနရာခြဲလ်က္ ေနထိုင္သီတင္းသံုးေနၾကသည္။ ဥရုေဝလေတာအုပ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ႔ေသာ ေဂါတမဘုရားရွင္သည္ ဦးစြာ ဥရုေဝလကႆ ရေသ႔ႀကီးထံ သြားေရာက္လ်က္ ေနခြင့္ေတာင္းခံေသာအခါ နဂါးႀကီးရွိေသာေနရာ၌ သီတင္းသံုးခြင့္ ရခဲ႔သည္။ ရေသ႔အားလံုးပင္ နဂါးႀကီး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ဘုရားရွင္အသက္ဆံုးမည္ဟု ထင္ၾကေသာ္လည္း ဘုရားရွင္က နဂါးႀကီးအား တန္ခိုးေတာ္ၿဖင္႔ ႏွိမ္နင္းျပ လိုက္သည့္အခါ ရေသ့အေပါင္းတို႔သည္ ဘုရားရွင္အား ေလးစားအထင္ႀကီးသြားၾကကုန္၏။
ဥရုေဝလကႆ ႏွင့္တကြ ရေသ့အားလံုးတို႔သည္ တရားနည္းလမ္းမက်ေသာ မီးလွံဳျခင္း၊ ေရငုပ္ျခင္း စသည့္ ပဥၥာတပအက်င့္မ်ားကို က်င့္ၾကကုန္၏။ ထိုအက်င့္မ်ားကို က်င့္ျခင္းျဖင့္ ကိေလသာေခါးပါးလိမ့္မည္ဟုလည္း လြဲမွားစြာ မွတ္ထင္ထားၾကကုန္၏။ ၄င္းတို႔၏ က်င့္ၾကံပံုမွာ ဆီးႏွင္းမ်ား တဖြဲဖြဲက်ဆင္းေနၿပီး ခိုက္ခိုက္တုန္ေအာင္ ခ်မ္းေအးလွစြာေသာ ျပာသိုလသမယအတြင္း သတ္မွတ္ရက္ ရွစ္ည၌ ေနရဥၨရာျမစ္အတြင္းသို႔ သက္ဆင္းကာ ေရငုပ္ၾကကုန္၏။ သည့္အတြက္ ခိုက္ခိုက္တုန္မွ် အခ်မ္းေဝဒနာကို ခံစားၾကရေလသည္။
ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ရေသ့မ်ား အခ်မ္းေဝဒနာ သက္သာေစရန္ မီးအုိးကင္း ၅၀၀ ကုိ တန္ခုိးေတာ္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းေပးေတာ္ မူခဲ႔ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ရေသ့မ်ားခြဲ၍ မကြဲေသာ ထင္းတံုးငါးရာအား တစ္ၿပိဳင္နက္ ကြဲေစျခင္း၊ ရေသ့မ်ားေမႊး၍မရေသာမီးကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ေတာက္ေလာင္ေစျခင္း၊ ရေသပမ်ားၿငိမ္း၍မရေသာ မီးငါးရာအား တၿပိဳင္နက္ ၿငိမ္းေစျခင္း၊ မီးအိုးကင္း ငါးရာကို တၿပိဳင္နက္ ဖန္ဆင္းျခင္းစေသာ တန္ခိုးေတာ္စုစုေပါင္း (၃၅၁၆)မ်ိဳးကို ျပသ၍ ရေသ့မ်ားအား ဆြဲေဆာင္ေတာ္မူခဲ႔သည္။
ထိုအခါ ရေသ့အေပါင္းတို႔သည္ ၄င္းတို႔၏ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားအားလံုးကို ေနရဥၨရာျမစ္အတြင္းသို႔ စြန္႔ပစ္လိုက္ၾကၿပီး ဗုဒၶဘုရားရွင္ထံ၌ ရဟန္းအျဖစ္ကို ေတာင္းခံခဲ႔ၾကေလ၏။ ပထမအႀကိမ္ ဥရုေဝလကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား၊ ဒုတိယအႀကိမ္ နဒီကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား၊ တတိယအႀကိမ္ ဂယာကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား သံုးသုတ္ခြဲ၍ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္္ခဲ႔ၾကသည္။ သည့္ေနာက္ ရွင္တစ္ေထာင္ (ဝါ) ရေသ႔တစ္ေထာင္လံုး ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းမ်ား ျဖစ္လာၾကေတာ့သည္။
ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရားရွင္လည္း ရေသ႔တစ္ေထာင္အား ဂယာသီသေက်ာက္ဖ်ာျပင္၌ "အာဒိတၱ ပရိယာယ သုတၱန္ ေဒသနာ" ကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ ရဟန္းအားလံုး အာသေဝါကုန္ခမ္း၍ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ႔ၾကေလေတာ့သည္။ ထိုေန႔သည္ကား ျပာသိုလျပည့္ေန႔ ျဖစ္ေလသည္။ ရွင္အပါးတစ္ေထာင္ ဗုဒၶသာသနာအတြင္း ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းၿပဳ၍ ျပာသိုလျပည့္ေန႔အား ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔က " ရွင္တစ္ေထာင္ အခါေတာ္ေန႔" ဟူ၍ သတ္မွတ္ခဲ႔ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ဓမၼခ်စ္ခင္ ေယာဂီမိဘေဆြမ်ိဳးမ်ားအားလံုးလည္း ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ကို ၾကည္ညိဳေသာအားၿဖင့္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားဆံုးမေသာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာတရားမ်ားကို ယခုလို မြန္ၿမတ္လွစြာေသာ အခါသမယတြင္ အထူး က်င့္ၾကံအားထုတ္ ၾကပါစို႔ ဟု တိုက္တြန္း ႏွုိးေဆာ္လိုက္ပါသည္။
မူရင္းေရးသားသူအားေလးစားစြာျဖင့္
credit ေပးပါသည္။
(ရွင္တစ္ေထာင္အခါေတာ္ေန႔)
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္၊ ပထမဝါကြ်တ္ၿပီးေနာက္ ရေသ့တစ္ေထာင္ကို ခြ်တ္ရန္ ဥရုေဝလေတာသို႔ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔တြင္ သြားေရာက္ခဲ႔ပါသည္။ ျပာသိုလျပည့္ေန႔အထိ ၂လၾကာမွ် ဥရုေဝလေတာ၌ပင္ သီတင္းသံုးလွ်က္ ရေသ႔မ်ားအား စည္းရံုးခဲ႔ပါသည္။ ထိုစဥ္ကာလ ဥရုေဝလေတာ၌ အစ္ကိုႀကီး
ဥရုေဝလကႆ ဦးေဆာင္ေသာ
ရေသ႔ငါးရာ၊ အစ္ကိုလတ္ နဒီကႆ ဦးေဆာင္ေသာ ရေသ့သံုးရာ၊ ညီငယ္ ဂယာကႆ ဦးေဆာင္ေသာ ရေသ့ႏွစ္ရာ စသည္တို႔သည္ သံုးေနရာခြဲလ်က္ ေနထိုင္သီတင္းသံုးေနၾကသည္။ ဥရုေဝလေတာအုပ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ႔ေသာ ေဂါတမဘုရားရွင္သည္ ဦးစြာ ဥရုေဝလကႆ ရေသ႔ႀကီးထံ သြားေရာက္လ်က္ ေနခြင့္ေတာင္းခံေသာအခါ နဂါးႀကီးရွိေသာေနရာ၌ သီတင္းသံုးခြင့္ ရခဲ႔သည္။ ရေသ႔အားလံုးပင္ နဂါးႀကီး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ဘုရားရွင္အသက္ဆံုးမည္ဟု ထင္ၾကေသာ္လည္း ဘုရားရွင္က နဂါးႀကီးအား တန္ခိုးေတာ္ၿဖင္႔ ႏွိမ္နင္းျပ လိုက္သည့္အခါ ရေသ့အေပါင္းတို႔သည္ ဘုရားရွင္အား ေလးစားအထင္ႀကီးသြားၾကကုန္၏။
ဥရုေဝလကႆ ႏွင့္တကြ ရေသ့အားလံုးတို႔သည္ တရားနည္းလမ္းမက်ေသာ မီးလွံဳျခင္း၊ ေရငုပ္ျခင္း စသည့္ ပဥၥာတပအက်င့္မ်ားကို က်င့္ၾကကုန္၏။ ထိုအက်င့္မ်ားကို က်င့္ျခင္းျဖင့္ ကိေလသာေခါးပါးလိမ့္မည္ဟုလည္း လြဲမွားစြာ မွတ္ထင္ထားၾကကုန္၏။ ၄င္းတို႔၏ က်င့္ၾကံပံုမွာ ဆီးႏွင္းမ်ား တဖြဲဖြဲက်ဆင္းေနၿပီး ခိုက္ခိုက္တုန္ေအာင္ ခ်မ္းေအးလွစြာေသာ ျပာသိုလသမယအတြင္း သတ္မွတ္ရက္ ရွစ္ည၌ ေနရဥၨရာျမစ္အတြင္းသို႔ သက္ဆင္းကာ ေရငုပ္ၾကကုန္၏။ သည့္အတြက္ ခိုက္ခိုက္တုန္မွ် အခ်မ္းေဝဒနာကို ခံစားၾကရေလသည္။
ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ရေသ့မ်ား အခ်မ္းေဝဒနာ သက္သာေစရန္ မီးအုိးကင္း ၅၀၀ ကုိ တန္ခုိးေတာ္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းေပးေတာ္ မူခဲ႔ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ ရေသ့မ်ားခြဲ၍ မကြဲေသာ ထင္းတံုးငါးရာအား တစ္ၿပိဳင္နက္ ကြဲေစျခင္း၊ ရေသ့မ်ားေမႊး၍မရေသာမီးကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ေတာက္ေလာင္ေစျခင္း၊ ရေသပမ်ားၿငိမ္း၍မရေသာ မီးငါးရာအား တၿပိဳင္နက္ ၿငိမ္းေစျခင္း၊ မီးအိုးကင္း ငါးရာကို တၿပိဳင္နက္ ဖန္ဆင္းျခင္းစေသာ တန္ခိုးေတာ္စုစုေပါင္း (၃၅၁၆)မ်ိဳးကို ျပသ၍ ရေသ့မ်ားအား ဆြဲေဆာင္ေတာ္မူခဲ႔သည္။
ထိုအခါ ရေသ့အေပါင္းတို႔သည္ ၄င္းတို႔၏ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားအားလံုးကို ေနရဥၨရာျမစ္အတြင္းသို႔ စြန္႔ပစ္လိုက္ၾကၿပီး ဗုဒၶဘုရားရွင္ထံ၌ ရဟန္းအျဖစ္ကို ေတာင္းခံခဲ႔ၾကေလ၏။ ပထမအႀကိမ္ ဥရုေဝလကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား၊ ဒုတိယအႀကိမ္ နဒီကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား၊ တတိယအႀကိမ္ ဂယာကႆ ႏွင့္ တပည့္မ်ား သံုးသုတ္ခြဲ၍ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္္ခဲ႔ၾကသည္။ သည့္ေနာက္ ရွင္တစ္ေထာင္ (ဝါ) ရေသ႔တစ္ေထာင္လံုး ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းမ်ား ျဖစ္လာၾကေတာ့သည္။
ထိုအခါ ဗုဒၶဘုရားရွင္လည္း ရေသ႔တစ္ေထာင္အား ဂယာသီသေက်ာက္ဖ်ာျပင္၌ "အာဒိတၱ ပရိယာယ သုတၱန္ ေဒသနာ" ကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ ရဟန္းအားလံုး အာသေဝါကုန္ခမ္း၍ အရဟတၱဖိုလ္သို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ႔ၾကေလေတာ့သည္။ ထိုေန႔သည္ကား ျပာသိုလျပည့္ေန႔ ျဖစ္ေလသည္။ ရွင္အပါးတစ္ေထာင္ ဗုဒၶသာသနာအတြင္း ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းၿပဳ၍ ျပာသိုလျပည့္ေန႔အား ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔က " ရွင္တစ္ေထာင္ အခါေတာ္ေန႔" ဟူ၍ သတ္မွတ္ခဲ႔ၾကျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ဓမၼခ်စ္ခင္ ေယာဂီမိဘေဆြမ်ိဳးမ်ားအားလံုးလည္း ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ကို ၾကည္ညိဳေသာအားၿဖင့္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားဆံုးမေသာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာတရားမ်ားကို ယခုလို မြန္ၿမတ္လွစြာေသာ အခါသမယတြင္ အထူး က်င့္ၾကံအားထုတ္ ၾကပါစို႔ ဟု တိုက္တြန္း ႏွုိးေဆာ္လိုက္ပါသည္။
မူရင္းေရးသားသူအားေလးစားစြာျဖင့္
credit ေပးပါသည္။
