ဒုလႅဘရဟန္း၀တ္လွ်င္ သတိထားဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္
“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”
ဗုဒၶဘာသာသာသနာေတာ္ကို သက္၀င္ယံုၾကည္သူအမ်ိဳးသားတုိ႔သည္ ျမန္မာသၾကၤန္ ႐ံုးပိတ္ ရက္တို႔၌ ဒုလႅဘရဟန္း၀တ္တတ္ၾက၏။ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈတို႔ ျဖည့္ဆည္းၾကေပသည္။ အေပ်ာ္အပါး အေမာ္အႂကြားတို႔ကိုေရွာင္ၾကဥ္ကာ “အလြန္ရခဲလွသည့္ ရဟန္းအျဖစ္ကို ျဖည့္ က်င့္ဦးမွ ေတာ္ေပမည္”ဟူ၍ေတြးကာ ဒုလႅဘရဟန္း၀တ္တတ္ၾကသည္။ ရဟန္းအျဖင့္ႏွင့္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း ပါရမီအက်င့္ေကာင္း၊ အက်င့္ျမတ္တို႔ကို ထိုသၾကၤန္႐ံုးပိတ္ရက္၊ ခြင့္ရ သည့္ရက္မ်ား၌ အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်လိုသည့္ ေစတနာေကာင္းျဖင့္ ရဟန္း၀တ္ၾကျခင္း ျဖစ္၏။ဒုလႅဘရဟန္း- ရခဲလွသည့္ရဟန္းအျဖစ္သည္ ဒုလႅဘငါးပါးတြင္ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါ၏။
ဒုလႅဘငါးပါးတို႔မွာ-
(၁) ဗုဒၶဳပၸါဒ ဒုလႅဘ= ဘုရားပြင့္ေသာကာလႏွင့္ ၾကံဳႀကိဳက္ခဲျခင္း၊
(၂) မႏုႆတဘာ၀ ဒုလႅဘ= လူအျဖစ္ကိုရခဲျခင္း၊
(၃) သဒၶါ သမၸတၱိ ဒုလႅဘ= သဒၶါတရားႏွင့္ ျပည့္စံုႏိုင္ခဲျခင္း၊၊
(၄) ပဗၺဇၨိတဘာ၀ ဒုလႅဘ= ရဟန္းအျဖစ္၊ ရဟန္းဘ၀ကိုရခဲျခင္း၊
(၅) သဒၶမၼသ၀နအတိ ဒုလႅဘ= သူေတာ္ေကာင္းတရား (မွန္ကန္ေသာတရား)တို႔ကို ၾကားနာရျခင္း ကို အလြန္ရခဲျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကေပသည္။
ထိုသို႔ငါးပါးရွိရာတြင္ သာသနာေတာ္၏ အႏွစ္သာရ ဘ၀ျဖစ္ေသာ ရဟန္းအျဖစ္ႏွင့္ အခ်ိန္ကိုကုန္လြန္ေစကာ အသံုးခ်ၾကသည့္အတြက္ လြန္စြာမွ အက်ိဳးရွိလွပါေပသည္။ဤသို႔ သဒၶါတရားရွိၿပီး ျမင့္ျမတ္ေသာရဟန္းဘ၀အျဖစ္ႏွင့္ အခ်ိန္ကို လြန္စြာအက်ိဳးရွိေစရန္ အသုံးခ်သည္ကမွန္၏။ သို႔ေသာ္လည္း ရဟန္းအျဖစ္ႏွင့္ မည္သို႔မည္ပံု ျဖည့္က်င့္မွ ပို၍အက်ိဳး ရွိလွသည္၊ မွန္ကန္လွသည္ကို ၀ိနည္းေတာ္တို႔အား သင္ၾကားတတ္ေျမာက္ထားေသာ ရဟန္း ေတာ္မ်ားေလာက္ သိမထားေသာ္လည္း သိထားသင့္သည့္၀ိနည္းေတာ္(စည္းကမ္း)မ်ားႏွင့္ လိုက္နာသင့္သည့္အခ်က္တုိ႔ကို ဒုလႅဘရဟန္းမ၀တ္ခင္ ႀကိဳတင္သိထားသင့္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤဓမၼေဆာင္းပါးျဖင့္ သံသရာ၌ တင္ခဲ့ဖူးေသာ ေက်းဇူးတရားမ်ားကို ေက်းဇူးဆပ္ေရးသား ေဖာ္ျပလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ရဟန္း၀တ္ရန္ ေက်ာင္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္စဥ္ကပင္ ႏွလံုးသြင္းသင့္သည္မွာ သံသရာဒုကၡေဘးမွ လ်င္ျမန္စြာလြတ္ကင္းရန္အတြက္ လူ၀တ္ကိုစြန္႔၊ ရဟန္းအ၀တ္ သကၤန္းျဖင့္ တရားအားထုတ္ ရန္ လာခဲ့သည္ဟု ဦးစြာႏွလံုးသြင္းသင့္၏။ သံသရာေဘးမွ လ်င္ျမန္စြာလြတ္ကင္းရန္ဟု ဆိုရျခင္းမွာ ရဟန္းေတာ္အျဖစ္သည္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ (၂၂၇)ပါး၊ အက်ယ္အားျဖင့္ ကုေဋကိုး ေထာင္ေက်ာ္ေသာ သီလေတာ္ျမတ္တို႔ကို စနစ္က်မွန္ကန္စြာ မေပ်ာက္၊ မက်ား၊ မက်ိဳးရ ေအာင္ အားထုတ္တတ္ပါလွ်င္ သီလသိကၡာ၏အစြမ္းအာနိသင္ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္ရာ၌ သမာဓိ၊ ပညာ(မဂ္၊ ဖိုလ္)တရားတို႔ လ်င္ျမန္စြာေရာက္ရွိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။လူစိတ္ကိုေဖ်ာက္၊ ရဟန္းေတာ္စိတ္ျဖင့္ မအပ္စပ္သည့္ လက္စြပ္၊ ဆြဲႀကိဳး၊ လက္ပတ္နာရီ တို႔ကို ခၽြတ္ထားခဲ့ကာ ၀တၳဳေငြတို႔ကိုလည္း ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ခါနီးမွအစျပဳ၍ မထိမကိုင္၊ လူ႔အလုပ္ေတြ ႏွလံုးမသြင္း၊ ရဟန္းအလုပ္သာ မွန္စြာဆင္ျခင္ရေတာ့မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ထားရ မည္။ လက္ကိုင္ဖံုးမ်ားကိုလည္း ယူေဆာင္မလာသင့္ေပ။ အိမ္အလုပ္မ်ား ေက်ာင္းအထိ ပါမလာေအာင္ ထားႏိုင္ခဲ့ရပါမည္။ လူ၀တ္အျဖစ္၌ သူေဌးသူႂကြယ္၊ ရာထူးဂုဏ္ထည္၊ ေခတ္ပညာေတြ လြန္စြာ တင့္တယ္ခဲ့သည့္အျဖစ္တို႔ကို ႏွလံုးမသြင္း ႐ိုးရွင္းရွင္း စိတ္ရင္းျဖင့္သာ မာနကို ခ၀ါခ်၍ “မိမိကို ရဟန္းအျဖစ္တင္ေပးမည့္ ေက်ာင္းရွိ သံဃာေတာ္တို႔၏ ဆံုးမ သြန္သင္မႈေအာက္တြင္သာေနမည္”ဟု ဆံုးျဖတ္ထားသင့္ေပသည္။
စဦးဆံုးၾကံဳေတြ႔ရမည့္ တရားအားထုတ္ရန္ ကမၼ႒ာန္းမွာ ေခါင္းစရိတ္ခ်ိန္၌ (အေရလွ်င္ ငါးခု ေျမာက္ရွိေသာအဖို႔အစု)တို႔ကို ဆင္ျခင္ရမည့္ တစပဥၥကကမၼ႒ာန္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ဆင္ျခင္ပံု မွာ- “အတၳိ ဣသၼႎ ကာေယ ေကသာ၊ ေလာမာ၊ နခါ၊ ဒႏၲာ၊ တေစာ။”
(ဣသၼႎ ကာေယ-ဤကိုယ္ကာယ တလံမွ်၌၊ ေကသာ- ဆံပင္၊ ေလာမာ- အေမြး၊ နခါ- ေျခသည္း လက္သည္း၊ ဒႏၲာ- သြား၊ တေစာ- အေရတို႔သာလွ်င္၊ အတၳိ သႏၲိ- ရွိၾကကုန္၏။)
“ငါ၏ခႏၶာကိုယ္၌ ဆံပင္၊အေမြး၊ ေျခသည္း လက္သည္း၊ သြား၊ အေရတုိ႔သာ ရွိေခ်သည္။”ဟူ၍ ဉာဏ္ျဖင့္ ေသခ်ာဆင္ျခင္႐ႈမွတ္ရေပမည္။
ဆင္ျခင္ပံုကမၼ႒ာန္းတိုေသာေၾကာင့္ ေပါ့ပ်က္ ပ်က္ သေဘာမထားဘဲ အေလးအနက္ထား ဆင္ျခင္ပြါးမ်ားရမည္ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုရမူ- ဘုရားရွင္လက္ထက္က ပါရမီတရားတို႔ ျဖည့္က်င့္ထားခဲ့ၾကေသာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ထို ကမၼ႒ာန္းျဖင့္ပင္ ရဟႏၲာအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားခဲ့ၾကၿပီ။ မိမိလည္း မည္မွ်ပါရမီ ျဖည့္က်င့္ခဲ့ သည္ကို မသိႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေခါင္းရိတ္ေနစဥ္၌ အေလးအနက္ထားဆင္ျခင္သင့္ေပသည္။
ျပီးေနာက္ သိမ္ထဲ၌ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ သိကၡာေတာ္မတင္ခင္ သိမ္၀င္သံဃာေတာ္မ်ား၏ စစ္ေဆးေမးျမန္းမည့္ ေမးခြန္းတို႔ကို မွန္ကန္စြာ ေျဖဆိုရမည္ျဖစ္သည္။
ေမးပံုႏွင့္ ေျဖၾကားပံု တို႔မွာ-
(၁) ကု႒ံ, ဂေ႑ာ, ကိလာေသာ, ေသာေသာ, အပမာေရာေတ- သင္ပဥၥင္းေလာင္းအား၊ ဧ၀႐ူပါ- ဤသို႔သေဘာရွိကုန္ေသာ-(ကု႒ံ- သဖန္း၊ နီျဖဴ၊ လူခ်င္းမတူေအာင္၊ အႏုအကြက္၊ သမင္ရက္မ်ိဳး၊ အနာဆိုးတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ဂေ႑ာ- သားေရစိုစို၊ ျပည္ယိုယိုမ်ိဳး၊ အနာဆိုးတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ကိလာေသာ- တင္းတိပ္ ေပြးညွင္း၊ ခ႐ုသင္းႏွင့္၊ ဆင္ညွင္းႀကီးမ်ိဳး၊ အနာဆိုတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ေသာေသာ- ႐ွဴနာ႐ႈိက္နာ၊ ၾကက္ညွာ ေခ်ာင္းဆိုး၊ အနာမ်ိဳးသည္လည္းေကာင္း၊အပမာေရာ- ေခြး႐ူး၀က္႐ူး၊ ဘီလူးဖမ္းစား၊ ေျမဘုတ္မ်ားေၾကာင့္၊ စကားသြပ္ေပါ၊ သတိေလ်ာ့ ၍၊ ေမ့ေလ်ာ့တတ္ေသာ အနာမ်ိဳးသည္လည္းေကာင္း)သႏၲိႏုေခါ- ရွိကုန္သေလာ။
(သင့္၌ ကူးစက္တတ္ေသာေရာဂါ၊ ထိုသို႔ေသာအနာဆိုးမ်ား ရွိပါသလား?)
(နတိၳ ဘေႏၲ- မရွိပါဘုရား)
(၂) မႏုႆာ အတၳမႏုေႆာ- လူသားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။
(သင္သည္ လူသားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္ပါသလား?)(အာမဘေႏၲ- လူသားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္ပါသည္ဘုရား)
(၃) ပုရိသာ အတၳပုရိေႆာ- နပုလ္းပ႑ဳပ္၊ မဟုတ္ဣတၳိ၊ မ်ိဳးဇာတိႏွင့္၊ ပုရိသစစ္၊ ေယာက်္ားျဖစ္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။(သင္သည္ ေယာက်္ားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္ပါသလား?)
(အာမဘေႏၲ- ေယာက်္ားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္ပါသည္ဘုရား)
(၄) ဘုဇိသာ အတၳဘုဇိေႆာ- သူ႔ကၽြန္သူ႔ေက်း၊ ခင္းမႈေရးေၾကာင့္၊ ထြက္ေျပးၾကဥ္ဖဲ၊ ေခၚငင္ဆဲတြင္၊ ေရွာင္ လႊဲမျဖစ္၊ ေတာ္လွန္စစ္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။(သင္သည္ သူ႔ကၽြန္အျဖစ္မွ လြတ္ပါသလား?)
(အာမဘေႏၲ- သူ႔ကၽြန္အျဖစ္မွ လြတ္ပါသည္ဘုရား)
(၅) အဏဏ အတၳအဏေဏာ- ယခုအခါ၊ သူ႔ဥစၥာကို၊ မ်ားစြာယူေခ်း၊ ေၾကေအာင္ေပး၍၊ ၿမီေကၽြးမတင္၊ သန္႔ ရွင္းစင္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။
(သင့္သည္ သူတစ္ပါးတို႔ထံမွ ေငြေၾကးဥစၥာ ေခ်းွငွါးထားၿပီး ေက်ေအာင္ ျပန္ဆပ္ၿပီးၿပီလား?)
(အာမဘေႏၲ- သူ႔ေကၽြးမတင္ ေႂကြးသန္႔ရွင္း ကင္းစင္ပါသည္ဘုရား)
(၆) နတၳ ရာဇာဘဋာရာဇာဘေဋာ- မင္းပါးစိုးခြင္၊ ခ်ဥ္းကပ္၀င္၍၊ အစဥ္လႈပ္ရွား၊ မင္းခစားသည္၊ န အသိ- မျဖစ္ဘဲ ရွိပါ၏ေလာ။
(သင္သည္ မင္းခစားအျဖစ္မွ လြတ္ေျမာက္ပါသလား?)
(အာမဘေႏၲ- မင္းခစားဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ပါသည္ဘုရား။)
မွတ္ခ်က္။ အရပ္သားအစိုးရ၀န္ထမ္း၊ လခစားမ်ားျဖစ္ပါက ခြင့္ယူရပါမည္။ ခြင့္ရက္ရရွိမွ ရဟန္းျပဳသင့္သည္။ စစ္မႈထမ္းမ်ားျဖစ္ပါက ဒုလႅဘရဟန္း၀တ္ရန္ဟူေသာ အေၾကာင္း အရာျဖင့္ ခြင့္တင္ၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္က်ထားၿပီး ျဖစ္ရပါမည္။
(၇) အႏုညာတာ အတၳ မာတာပိတူဟိနာဂ- မဂ္ဖိုလ္နီးေၾကာင္း ပဥၥင္းေလာင္း၊ ေတ- သင္ပဥၥင္းေလာင္း၏၊ မာတာပိတူဟိ- သင္၏ ေက်းဇူးဂုဏ္ရွင္၊ မိခင္ဖခင္တို႔က၊ အႏုညာေတာ- ရဟန္းျပဳရန္ အႏူးအညြတ္ ခြင့္ျပဳလႊတ္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။
(သင့္အား မိဘမ်ားက ရဟန္ျပဳရန္ ခြင့္ျပဳၾကပါသလား?)
(အာမဘေႏၲ- မိဘႏွစ္ပါက ရဟန္းျပဳရန္ ခြင့္ျပဳၾကပါသည္ဘုရား)
(၈) ပရိပုဏၰ၀ီသတိ၀ႆာ အတၳပရိပုဏၰ၀ီသတိ၀ေႆာ- သေႏၶကလလ၊ ေရတည္စက၊ စ၍ခ်င့္တြက္၊ ဤသည့္ရက္တြင္၊ အသက္တိတိ၊ ႏွစ္ဆယ္ျပည့္သည္၊ အသိ- ျဖစ္ပါ၏ေလာ။
(သင့္ကို မိခင္က မေမြးဖြားခင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ထားခဲ့ေသာကာလႏွင့္ ေမြးဖြားၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္ အထိကာလ ႏွစ္ခုေပါင္း သင့္၌ အသက္ႏွစ္ဆယ္ ျပည့္ပါသလား?)
(အာမဘေႏၲ- အသက္ ၂၀ ၊ ျပည့္ပါသည္ဘုရား)
(၉) ပရိပုဏၰံ ေ၀ါ ပတၱစီ၀ရံေတ- သင့္အား၊ ပတၱစီ၀ရံ- သပိတ္သကၤန္းသည္၊ ပုဏၰံ- ျပည့္စံုပါၿပီေလာ။
(အာမဘေႏၲ- ျပည့္စံုပါၿပီဘုရား)
(၁၀) ကႎနာမာ အတၳကိႏၷာေမာသိ- ဟူေသာ ပါဌ္ျဖင့္ မိမိ၏အမည္ကို ေမးလွ်င္-[အဟံ ဘေႏၲ နာေဂါ နာမ- (ဘေႏၲ- အရွင္ဘုရား၊ အဟံ- တပည့္ေတာ္သည္၊ နာေဂါ နာမ- နာဂအမည္ရွိပါသည္ဘုရား)](တပည့္ေတာ္၏အမည္သည္ “နာဂ”အမည္ ရွိပါသည္ဘုရား)ေကာနာေမာေတ ဥပဇၩာေယာ- ဟူေသာ ပါဌ္ျဖင့္ မိမိ၏ ဥပဇၩာယ္ဆရာေတာ္ကို ေမးလွ်င္-[ဥပဇၩာေယာ ေမ ဘေႏၲ အာယသၼာ တိႆေတၳေရာနာမ (ဘေႏၲ- အရွင္ဘုရား၊ ေမ- တပည့္ ေတာ္၏၊ ဥပဇၩာေယာ-ဥပဇၩာယ္ဆရာသည္၊ အာယသၼာ တိႆေတၳေရာနာမ- အရွင္တိႆ မေထရ္အမည္ရွိပါသည္ဘုရား)](တပည့္ေတာ္၏ဆရာ့အမည္သည္အရွင္တႆမေထရ္အမည္ ရွိပါသည္ဘုရား)ဤသည္မွာ သိမ္တြင္း၌ ေမးပံုႏွင့္ ေျဖၾကားပံုမ်ားျဖစ္၏။
ထိုသို႔ ေမးေသာအခါမ်ားတြင္ ေျဖ ၾကားရမည္မွာလည္း ေျဖၾကားပံုအတိုင္းသာျဖစ္၏။ မွန္သည္မွားသည္အေရးမႀကီး ဤအတိုင္း ေျဖၾကားရမည္ဆိုေသာေၾကာင့္ မိမိ၌ျပည့္စံုထားရမည့္အခ်က္တို႔ကို မျပည့္စံုပါဘဲ လိမ္ညာေျဖ ၾကားလွ်င္ အစတည္းက မုသာ၀ါဒကံႏွင့္ စမိေနသလိုျဖစ္ေနေပမည္။ “အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာ”ဆိုသလို အစတည္းက သန္႔ရွင္းေကာင္းမြန္ ေနရန္ ျပင္ဆင္ထားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ရဟန္းသိကၡာေတာ္တင္ေပးမည့္ ဆရာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္လည္း ရဟန္း၀တ္ရန္လာၾကသူမ်ား ကို သင္ေပးပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းမ်ား၌ ဒုလႅဘရဟန္း၀တ္ရန္လာၾကသူမ်ား အလြန္မ်ားလွေသာေၾကာင့္ ေသခ်ာက် န သင္ခ်ိန္မရ၍ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ႀကိဳတင္သိရွိထားလွ်င္ ပို၍ေကာင္းသည္။
သိကၡာေတာ္ တင္ေပးၾကမည့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ အနည္းဆံုး ငါးပါး ရွိ ထားၾကၿပီး မိမိတို႔ကို ရဟန္းခံ အစီအစဥ္အတိုင္း လုပ္ေဆာင္သြားၾကပါလိမ့္မည္။ ထိုသို႔ စီစဥ္တက် လုပ္ေဆာင္တိုင္း၌ ေလးနက္စြာ ဆင္ျခင္ေနသင့္သည္မွာ ရဟန္းမျဖစ္ေသးခင္၌
”ငါသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာရဟန္းေဘာင္သု႔ိ မၾကာခင္ေရာက္ရေတာ့မည္၊ လူေဘာင္ လူ႔အလုပ္ စြန္႔ရေတာ့မည္။”၊ ရဟန္းအျဖစ္ေရာက္သြားေသာအခါ၌လည္း “ငါသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ေရာက္ခဲ့ေခ်ၿပီ။ လူေတြကဲ့သို႔ မေနအပ္ေတာ့။”ဟူ၍ ၀မ္းေျမာက္ပီတိ ျဖစ္ေန ရပါမည္။ရဟန္းအျဖစ္သို႔တင္ရန္ ပထမ ကိုရင္အျဖစ္တင္၊ ၿပီးေနာက္ ရဟန္းအျဖစ္ သိကၡာေတာ္မ်ား တင္ျခင္း အစဥ္တက်လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ သရဏဂံုရြတ္ဆိုရာ၌ ဌာန္က႐ိုဏ္းက်က် ရြတ္ဆိုရ မည္ျဖစ္၏။ အာဖ်ားလွ်ာဖ်ားေလးျဖင့္ ရြတ္ဆို၍မသင့္ေပ။ ဆရာေတာ္မ်ား၏ ကမၼ၀ါစာ ရြတ္ဆို ေတာ္မူျခင္းကိုလည္း ေလးနက္စြာနာၾကားရပါမည္။ ရြတ္ဆိုေသာပါဠိအဓိပၸါယ္တို႔ကို နား မလည္ေသာ္လည္း ဘုရားရွင္ဆံုးမထားခဲ့ေသာ ၀ိနည္း(စည္းကမ္း)မ်ားအတိုင္း မိမိကို ရဟန္း အျဖစ္ သိကၡာေတာ္မ်ား တင္ေပးေနၾကသည္ဟူ၍ ႏွလံုးသြင့္ဆင္ျခင္သင့္၏။ အဓိပၸါယ္တို႔ကို သိရွိက ပိုေကာင္း၏။ ကမၼ၀ါစာရြတ္ဆိုၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ ဌာန္က႐ိုဏ္းက်နစြာ ရြတ္ဆိုသံမ်ားကို ၾကားရပါမည္။ ပထမတစ္ေခါက္ျဖင့္ ဌာန္းက႐ုိဏ္မက်ေသာ စာလံုးမ်ား ပါခဲ့ျခင္းမျဖစ္ရေအာင္ ကမၼ၀ါစာကို ႏွစ္ေခါက္ ရြတ္ဆိုၾကသည္။ အျမဲတမ္း၀တ္မည့္ ရဟန္း ေလာင္းျဖစ္လွ်င္ သံုးေခါက္ရြတ္ဆိုၾက၏။သိမ္မွအထြက္ သိမ္ဆြမ္းေလာင္းလွဴၾကေသာ ဒကာဒကာမမ်ားလည္း ေတြ႔ၾကံဳရတတ္ေပ သည္။ ထုိအခါတြင္လည္း သာယာတပ္မက္ျခင္းမျဖစ္ေစရန္ ႏွလံုးသြင္းသင့္၏။ သိမ္ဆင္း ဆြမ္းေလာင္းေနၾကေသာ ဒကာဒကာမတို႔ကို ေမတၱာပို႔ေပးေနရမည္။ “မိမိကိုခင္လို႔ ေကၽြးသည္”ဟူ၍ ႏွလံုးမသြင္းသင့္။ ဒကာဒကာမတို႔သည္ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ကို ၾကည္ညိဳၾကေသာေၾကာင့္ သာသနာေတာ္စည္ပင္ေၾကာင္း “ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး” စသည့္ ရွင္ေလးပါးမွ ဆြမ္းအလွဴဒါနျဖင့္ ကုသုိလ္ယူလိုေသာေၾကာင့္၊ လယ္ယာေျမေကာင္း ျဖစ္ေသာ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္တို႔ထံ၌ ကုုသုိလ္မ်ိဳးေစ့မ်ား လာေရာက္စုိက္ပ်ိဳးေနၾက သည္ဟုဆင္ျခင္ၿပီး ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစရန္ ရဟန္းက်င့္၀တ္ျဖင့္ ျပည့္စံုစြာရွိေနရ ေပမည္။“ေက်ာင္း၊ သကၤန္း၊ ဆြမ္း၊ ေဆး”စသည့္ ပစၥည္းေလးပါး မသံုးေဆာင္ခင္တို႔၌လည္း ႏွလံုးသြင္း ဆင္ျခင္ရန္ ကမၼ႒ာန္းမ်ားရွိပါသည္။ ၎ကမၼ႒ာန္းတို႔ကိုလည္း အေလးအနက္ထား ဆင္ျခင္ ပြါးမ်ားရပါမည္။ သီရိလကၤာ၌ သံဃရကၡိတမေထရ္ႀကီး၏ ေက်ာင္းတြင္ ခုနစ္ႏွစ္သား ကိုရင္ေလး ဆြမ္းစားရန္ျပင္ေနခ်ိန္တြင္ ပန္းကန္သံမ်ားကို ၾကားေနရေသာ သံဃရကၡိတ မေထရ္ႀကီးက ကိုရင္ေလးကို သတိေပးစကား ေျပာၾကားလိုက္သည္မွာ “လွ်ာအပူေလာင္မယ္၊ သတိထားစား”ဟူ၍ျဖစ္၏။ ကိုရင္ေလးလည္း သတိ၀င္ၿပီး ဆြမ္း၌ဆင္ျခင္ရမည့္ ကမၼ႒ာန္းကို ဆြမ္းမစားခင္ ဆင္ျခင္ရာတြင္ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ တရားေပါက္၍ ကိေလသာကုန္ခန္းကာ ရဟႏၲာျဖစ္ခဲ့သည္မွာ ဆြမ္းမစားခင္ ဆြမ္း၌ဆင္ျခင္ရမည့္ကမၼ႒ာန္းကို ေလးနက္စြာဆင္ျခင္ခဲ့ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ေက်ာင္း၊ ေဆး” ပစၥည္းေလးပါး မသံုးေဆာင္ ခင္တိုင္း၌ ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ အလွဴရွင္မ်ားကို ေမတၱာပို႔ျခင္း၊ မသံုးေဆာင္ခင္ ဆင္ျခင္ ပြါးမ်ားရသည့္ကမၼ႒ာန္းတို႔ကို မပ်က္မကြက္ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းၾကရေပသည္။ပစၥည္းေလးပါးဆင္ျခင္ပံုတို႔ကို ပါဠိေတာ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ရန္ အခက္အခဲရွိကလည္း ျမန္မာလို ဆင္ျခင္ႏိုင္ေပသည္။ ဆင္ျခင္ပြါးမ်ားရာ၌ အနက္အဓိပၸါယ္ကို သိရွိနားလည္ထားရန္သာ လိုရင္းျဖစ္ပါသည္။ ထုိဆင္ျခင္ပံုမ်ားကို ေသခ်ာက်က္မွတ္ထားသင့္၏။သကၤန္း၌ဆင္ျခင္ပံုပါဠိ။ “ပဋိသခၤါ ေယာနိေသာ စီ၀ရံ ပဋိေသ၀ါမိ၊ ယာ၀ေဒ၀ သီတႆ ပဋိဃာတာယ၊ ဥဏွႆ ပဋိဃာတာယ၊ ဍံသ မကသ ၀ါတာတပ သရီသပၸ သမၹႆာနံ ပဋိဃာတာယ၊ ယာ၀ေဒ၀ ဟိရိေကာပိနပၸဋိစၧာဒနတၳံ။”(ျမန္မာ။ “ကင္းေျမြလႊဲသုန္၊ ဟိရီဂုဏ္ကို၊ ကုန္ေစတတ္စြာ၊ ကိုယ္အဂၤါကို၊ လံုပါေစလို၊ ကိုယ္ကိုစံပယ္၊ ဆင္ျပင္မယ္ဟု၊ စိတ္၀ယ္မသန္း၊ ဤသကၤန္းကို၊ ဖံုးလႊမ္း သံုးေဆာင္ပါ သတည္း။”)ေက်ာင္း၌ဆင္ျခင္ပံုပါဠိ။ “ပဋိသခၤါ ေယာနိေသာ ေသနာသနံ ပဋိေသ၀ါမိ၊ ယာ၀ေဒ၀ သီတႆ ပဋိဃာတာယ၊ ဥဏွႆ ပဋိဃာတာယ၊ ဍံသ မကသ ၀ါတာတပ သရီသပၸ သမၹႆာနံ ပဋိဃာတာယ၊ ယာ၀ေဒ၀ ဥတုပရိႆယ ပိေနာဒနပၸဋိသလႅာနာရာမတၳံ။”(ျမန္မာ။ “ခ်မ္းပူ ကိုဖ်က္၊ ျခင္မွက္ေလေန၊ ကင္းေျမြေ၀းမႈ၊ ဥတုေဘးၾကမ္း၊ မသန္႔ကင္းစင္၊ စိတ္ၾကည္လင္ ေၾကာင္း၊ ေနရာေက်ာင္းကို၊ ကိန္းေအာင္းမွီခိုပါသတည္း။”ဆြမ္း၌ဆင္ျခင္ပံုပါဠိ။ “ပဋိသခၤါ ေယာနိေသာ ပိ႑ပါတံ ပဋိေသ၀ါမိ၊ ေန၀ ဒ၀ါယ၊ နမဒါယ၊ န မ႑နာယ၊ န ၀ိဘူသနာယ၊ ယာ၀ေဒ၀ ဣမႆ ကာယႆ ဌိတိယာ ယာပနာယ၊ ၀ိဟႎသူပရတိယာ ျဗမစရိယာ ႏုဂၢဟာယ၊ ဣတိ ပုရာနဥၥေ၀ဒနံ ပဋိဟခၤါမိ၊ န၀ဥၥ ေ၀ဒနံ န ဥပါေဒႆာမိ၊ ယၾတာ စ ေမ ဘ၀ိႆတိ၊ အန၀ဇၨာတာ စ ဖာသု၀ိဟာေရာ စ။”(ျမန္မာ။ “ဤသည့္စားဖြယ္၊ အမယ္မယ္ကို၊ ျမဴးရယ္မာန္ႂကြ၊ လွပေရဆင္း၊ ျပည့္ၿဖိဳးျခင္းငွါ၊ မသံုးပါဘူး၊ ေလးျဖာဓာတ္ေဆာင္၊ ဤကိုယ္ေကာင္သည္၊ ရွည္ေအာင္တည္လ်က္၊ အသက္မွ်တန္း၊ မေမာပန္းျငား၊ ဘုရားသာသနာ၊ က်င့္ႏွစ္ျဖာကို၊ က်င့္ပါႏိုင္ေစ၊ ေ၀ဒနာ ေဟာင္းသစ္၊ မျဖစ္ေစရ၊ ယာပိုက္မွ်လစ္၊ ခပ္သိမ္းျပစ္ကို၊ မျဖစ္ေလေအာင္၊ ခ်မ္းေျမ႕ေအာင္ ဟု၊ သံုးေဆာင္မွီ၀ဲပါသတည္း။”ေဆးပစၥည္း၌ဆင္ျခင္ပံုပါဠိ။ “ပဋိသခၤါ ေယာနိေသာ ဂိလာနပစၥယေဘသဇၨပရိကၡာရံ ပဋိေသ၀ါမိ၊ ယာ၀ေဒ၀ ဥပၸာႏၷာနံ ေ၀ယ်ာဗ်ာဓိကာနံ၊ ေ၀ဒနာနံ ပဋိဃာတာယ၊ အဗ်ာပဇၨာ ပရမတၱာယ။”(ျမန္မာ။ “က်င္နာခံခက္၊ ႏွိပ္စက္ဖိစီး၊ ျဖစ္ၿပီးျဖစ္လာ၊ ေ၀ဒနာကို၊ စြန္႔ခြါပယ္ရွင္း၊ ဆင္းရဲကင္း၍၊ လူမင္းျမတ္စြာ၊ သာသနာကို၊ ၾကည္သာရႊင္လန္း၊ က်င့္ျဖည့္စြမ္းႏိုင္ဖို႔ ရည္မွန္း သံုးေဆာင္ပါသ တည္း။”အျခားအသံုးအေဆာင္တို႔၌ဆင္ျခင္ပံု“ဖိနပ္ဆီမီး၊ ထီးေတာင္ေ၀ွးစ၊ ဟူသမွ်ကို၊ ေအးျမခ်မ္းပူ၊ ေျမငူသစ္ငုတ္၊ ခလုတ္ဆူးေျငာင့္၊ မေႏွာင့္ေဘးက်မ္း၊ မသန္းကင္းစင္၊ စိတ္ၾကည္လင္၍၊ အားအင္ျပည့္မာ၊ သာသနာကို၊ ေကာင္းစြာက်င့္ေဆာင္၊ ျဖည့္ႏိုင္ေအာင္ဟု၊ သံုးေဆာင္မွီ၀ဲပါသတည္း။”ထိုပစၥည္းေလးပါးတို႔မွာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ “ရွင္ေလးပါး”တို႔ျဖစ္ၾကၿပီး “ေသေလးပါး”မွာ ပါရာဇိကေလးပါးတို႔ျဖစ္ၾက၏။ ပါရာဇိကအာပတ္သင့္မိသြားလွ်င္ အာပတ္ေျဖလို႔မရေသာ ေၾကာင့္ ရဟန္းမဟုတ္ေတာ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ “ေသေလးပါး” ဟုေခၚျခင္းျဖစ္၏။ ပါရာဇိက အာပတ္မ်ား က်ဴးလြန္မိသြားလွ်င္ သကၤန္းဆင္ျမန္းထားေသာ္လည္း ရဟန္းအျဖစ္၊ ရဟန္းဘ၀ မဟုတ္ေတာ့ေပ။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ လံုး၀ သိရွိနားလည္းထားရမည့္ အာပတ္မ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။ ပါရာဇိကေလးပါးတို႔မွာ-
(၁) ေမထုန ပါရာဇိက- ေမထုန္ဟူေသာ မျမတ္ေသာအက်င့္ကိုက်င့္ျခင္း။ (တစ္နည္းနည္းျဖင့္ ေမထုန္မွီ၀ဲလွ်င္ ပါရာဇိကက်၏။)
(၂) အဒိႏၷဒါန ပါရာဇိက- သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။ (တစ္မတ္တန္၊ တစ္မတ္အထက္ ထုိက္တန္ေသာပစၥည္းကိုယူလွ်င္ ပါရာဇိကက်၏။)
(၃) မႏုႆ၀ိဂၢဟ ပါရာဇိက- လူစင္စစ္ အသက္ကိုေသေစလိုေသာစိတ္ျဖင့္သတ္ျခင္း။ ကိုယ္၀န္က်ေဆးေပးလွ်င္ပင္ ပါရာဇိကက်၏။)
(၄) ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ ပါရာဇိက- မရေသးေသာစ်ာန္မဂ္ဖိုလ္တရားတို႔ကို ရ၏ဟု ေဟာေျပာခ်င္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။
