ကေလးမ်ားေခြးမ်ားကို မကိုင္ပါနဲ႔

ေႏြရာသီ ေရာက္ေတာ႕မည္  ကေေလးမ်ားေခြးမ်ားမကုိင္ပါႏွင္႕  ထပ္ဆင္႕ေဝမ်ွ ပါသည္

ဆရာ  U  MgMgMyint
===================copy

ဒီလို အျဖစ္မ်ိဳးၾကံဳခဲ့ရင္ အသက္ရွင္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း မရွိသေလာက္ပါပဲ။

ကမၻာ့ ေဆးသမိုင္းမွာ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးၾကံဳျပီး
အသက္ရွင္သြားသူဆိုလို႔ (၆) ေယာက္လားပဲ ရွိေသးတယ္။
ေသဆုံးဖို႔ ရာခိုင္ႏွဳန္းျပည့္ ဆိုရမွာပါ။

၁၉၈၅ ခုႏွစ္ လတစ္လရဲ့ တစ္ခုေသာ ညသန္းေကာင္မွာ
ရန္ကုန္ျမိဳ႔မွာရွိတဲ့ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဳးခ်ဳပ္
ဆရာဦးတင္ဦးနဲ႔ သမားေတာ္ၾကီးတစ္စု
ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္တခ်ိဳ႔ဟာ
ေျမာက္ဥကၠလာပေဆးရုံၾကီး ကေလးကုသေဆာင္ကို အေရးေပၚ လာေရာက္ၾကျပီး

ကေလးလူနာတစ္ဦးကို
ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးျပီး
အေသးစိတ္တိုင္ပင္ေနၾကပါတယ္။

ဒီကေလးငယ္ဟာ ေဆးရုံကို သတိလစ္လိုက္ တက္လိုက္နဲ႔ ေရာက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေႏွာက္ေယာင္ယမ္းတာ (Encephalitis) လိုလို
ဦးေႏွာက္ေျမွး ေယာင္ယမ္းတာလိုလို (Meningitis) အေနအထားကေန
ေရေသာက္တဲ့အခါ ျမိဳရခက္ေနတာေၾကာင့္

ေနာက္ဆုံး ေခြးရူးျပန္တယ္လို႔ သံသယရွိလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္
ဆိုင္ရာ အဆင့္ဆင့္ကို သတင္းပို႔ရာက ေရာက္လာၾကတာပါပဲ။

လူနာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေသးစိတ္ ေမးျမန္းတဲ့အခါ

မ်ားမၾကာမီ ကာလက ေခြးကိုက္ခံရဖူးေၾကာင္း ေပၚေပါက္ပါတယ္။

ဘယ္ေခြးက ကိုက္လိုက္တာလဲ သိတဲ့အခါ

အခုလို ဆရာၾကီးမ်ား ညနက္သန္းေကာင္ လာေရာက္ဖို႔ ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။

ကေလးရဲ့ ဖခင္က အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ
အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအးကိုရဲ႔ အိမ္ေတာ္က ဝန္ထမ္းျဖစ္ပါတယ္။

ပါတီ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ (၅) ဦးေလာက္ထဲကဆိုေတာ့ အေရးၾကီးပုဂိၢဳလ္ဆိုပါေတာ့။

ဒီလူၾကီးမွာ အလြန္ခ်စ္တဲ့ ေခြးတေကာင္ရွိျပီး လက္ပြန္းတတီး ေနပါတယ္။
လူနာရဲ့ ဖခင္က အဲဒီေခြးကို ၾကည့္ရွဳေစာင့္ေရွာက္ရျပီး ကေလးဟာ မေတာ္တဆ အကိုက္ခံရတာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ကေလးဟာ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါဆိုရင္ ကိုက္တဲ့ေခြးဟာ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါပိုး ရွိေနတာမို႔
သူကတဆင့္ အေရးၾကီးပုဂိၢဳလ္အတြက္ သတိေပးခ်က္ ထုတ္ျပန္တာ ေဆာင္ရြက္ရမွာမို႔ပါ။

ကေလးရဲ့ ေရာဂါ ေခြးရူးျပန္တာ ဟုတ္မဟုတ္က clinical စမ္းသပ္တာနဲ႔ပဲ ဆုံးျဖတ္ရပါတယ္။

ဓါတ္ခြဲခန္း အတည္ျပဳခ်က္ဆိုတာ ဦးေႏွာက္မွာ NEGRI BODY ဆိုတာကို တစ္သွ်ူူဴးေဆးဆိုးျပီးမွ သိႏိုင္တာမို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

ေခြးမွာ Negri hody ရွိမရွိဆိုတာလည္း ေခါင္းျဖတ္ျပီး ဓါတ္ခြဲခန္းပို႔ စစ္ေဆးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့
ကေလးကို ဂရုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔အျပင္

သတိေပးခ်က္ မထုတ္ျပန္လို႔ ဟိုလူၾကီး ေခြးကိုက္ခံရရင္.. ျပသနာ

မဟုတ္ဘဲ ေခြးေခါင္းျဖတ္မိရင္ ျဖစ္လာမယ့္ ျပႆနာ

ဒိလိုအေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ စုေဝးေရာက္လာၾကတာပါ။

ေနာက္ဆုံးေတာ့

ဒီေခြးမွာ ျပႆနာ အနည္းငယ္ရွိလို႔
သီးျခားေလွာင္အိမ္မွာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ၾကည့္ျပီး
လူနဲ႔ အနီးကပ္မထားဖို႔ အေၾကာင္းၾကားရပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ၂၄ နာရီ ၃၆ နာရီ အၾကာမွာ
ကေလးဟာ ေခြးရူးျပန္လကၡဏာမ်ားနဲ႔ ေသဆုံးပါတယ္။

ေသဆုံးျပီးေနာက္ ဦးေႏွာက္ပိုင္းကို ဓါတ္ခြဲစစ္ေဆးတဲ့အခါ

Negri Body ဆိုတာ ရွာေတြ႔တဲ့အတြက္
ေခြးရူးျပန္ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳႏိုင္ပါေတာ့တယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲ အိမ္ေတာ္က ေခြးနဲ႔ လူၾကီးအေၾကာင္း ဆက္လုပ္တာေတြ ထားလိုက္ပါေတာ့

လတ္တေလာ
ကေလးမကြယ္လြန္ခင္ ကိုယ္တြယ္ထားတဲ႔ ပါေမာကၡဆရာၾကီးမ်ားအပါအဝင္
ေဆးဝန္ထမ္းေတြ ေခြးရူးကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္ မထိုးသင့္ဆိုတာ ျပႆနာ ေပၚေပါက္ပါတယ္။

ေခြးရူးကာကြယ္ေဆး (၂) မ်ိဳးရွိရာမွာ

၁။ ေခြးကိုက္ခံရလို႔ ရူးမရူးမေသခ်ာေသးခင္ ထိုးတဲ့ ARV (Anti Rabies Vaccine)
ဒါကေတာ့ ေခြးရူးပိုး အရွင္ေကာင္ကို ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္စြမ္း ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး ေမြးထားတဲ့ပိုးပါ။ live attenuated vaccine
ဒါထိုးလိုက္တဲ့အခါ ပိုးဝင္လာရင္ ခံတိုက္ႏိုင္မယ့္ Antibody ထုတ္ေပးထားျပီး ေရာဂါပိုးအစစ္ဝင္လာတာကို ခံတိုက္ဖို႔ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေစတာပါ။

ျပႆနာက
အဲဒီေခတ္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ vaccine ထုတ္လုပ္ပုံ နည္းစံနစ္မွာ တစုံတရာအားနည္းခ်က္ရွိခဲ့ရင္

ဒီ ပိုးအရွင္ေကာင္ေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆးေၾကာင့္
ေခြးရူးျပန္တတ္ျခင္းနဲ႔
ဦးေႏွာက္အေျမွးေယာင္ Meningitis
ဦးေႏွာက္ေယာင္ Encephalitis စတဲ့ အင္မတန္ စိတ္ပူစိုးရိမ္ရတဲ့ side effect ရွိတာပါပဲ။

စိတ္ခ်ရတဲ့ ေဆးအေနနဲ႔ ေျပာရရင္  ViroRab ဆိုတာရွိပါတယ္။

ေစ်းကြက္မွာ ရွာရအလြန္ခက္ျပီး ဘန္ေကာက္ကို လူၾကံဳမွာ ေရခဲဗူးနဲ႔ သယ္ရပါတယ္။
ေစ်းအလြန္ၾကီးပါတယ္။

အေမရိကန္သံရုံးမွာ သံရုံးမိသားစုေတြအတြက္ အသင့္ေဆာင္ထားတဲ့ ViroRab ေတြေတာ့ရွိပါတယ္။

၁၉၈၈-၈၉ မွာ မိတ္ေဆြ မိသားစုဝင္၃ေယာက္ အကိုက္ခံရတဲ့အခါ
ဒီလိုေဆးကို ဘန္ေကာက္မွာျပီး ျပည့္စုံေအာင္ထိုးရပါတယ္။

တစ္ေယာက္ ၂သိန္းဖိုးနဲ႔ ၆သိန္းေလာက္ ကုန္က်ခဲ့တယ္ ။ (ေရႊေစ်း တစ္ေသာင္းက်ပ္ပါ)

ေနာက္ဒုတိယေဆးကေတာ့
၂။ ေခြးရူးျပန္မွ ထိုးတဲ့ Anti Rabes Serum.. ပါ။

ေစ်းၾကီးတယ္။ ရွာမရဘူး။ Side effect ေတြ မ်ားတယ္။

ဝန္ထမ္းလစာ ၅၀၀ က်ပ္ေလာက္မွာ
စိတ္ခ်ရတဲ့ ကာကြယ္ေဆး .
လက္လွမ္းမမီတဲ႔ ေစ်း
ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အႏၱရာယ္...

ဒီလို အျဖစ္မ်ိဳးၾကံဳခဲ့ရင္ အသက္ရွင္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း မရွိသေလာက္ပါပဲ။
ကမၻာ့ ေဆးသမိုင္းမွာ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးၾကံဳျပီး အသက္ရွင္သြားသူဆိုလို႔ (၆) ေယာက္လားပဲ ရွိေသးတယ္။

ဆိုလိုတာ
ေခြးရူးျပန္ျပီဆိုရင္ အသက္ရွင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း မရွိသေလာက္ပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ေခြးကိုက္ခံရတဲ့အခါ
ကိုက္တဲ့ေခြးကို ၁၀ ရက္ ၁၄ ရက္ေလာက္ သြားေစာင့္ၾကည့္ရပါတယ္။
ဒိရက္အတြင္းရူးသြားရင္
ကိုယ့္ကို ကိုက္လိုက္တဲ့အခ်ိန္ ေခြးသားေရထဲမွာ ေရာဂါပိုးရွိေနျပီး ျဖစ္လို႔
ကိုယ့္ကို ကူးစက္ႏိုင္ျပီဆိုတာ ေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။

ေခြးေသခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ရူး မရူး စိတ္မခ်ရင္
ေခြးေခါင္းျဖတ္ျပီး ေရခဲဗူးနဲ႔ ဓါတ္ခြဲခန္း ပို႔ စစ္ရပါတယ္။

ေခြးကိုက္ခံရတဲ့ ဒါဏ္ရာကို မခ်ဳပ္ရပါ။

ေခြးရူးျပန္တဲ့အခါ
အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာရရင္
ဖ်ားမယ္ . တက္မယ္အျပင္
ေရဆာေသာ္လည္း ေရကို ျမိဳလို႔ မရတဲ့အတြက္
ဘာမွ စားမရ ေသာက္မရနဲ႔
အေတာ္မခ်ိမဆန္႔ ခံစားရျပီးမွ ေသဆုံးရတာပါ.။

ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ႏွစ္ လူတစ္ေထာင္ေလာက္ ေခြးရူးျပန္ေရာဂါနဲ႔ အသက္ဆုံးရွဳံးၾကရတယ္။

သတိထားဖို႔က
တကမၻာလုံးမွာ လက္၂ဖက္ မျပည့္တဲ့
ေခြးရူးျပန္လူနာ (၆) ေယာက္လားပဲ ရွင္ဖူးပါေသးတယ္။

၁၅.၅.၂၀၁၆

Photo credit to google image,
=====================